Εξοικονόμηση Ενέργειας στις ομάδες που πλήγηκαν οικονομικά λόγω της Πανδημίας)

Σε περίοδο πανδημίας, είναι προφανές ότι προτεραιότητα όλων των κρατών αποτελούν τα θέματα υγείας, η προστασία του πληθυσμού από την έκθεση στον ιό, η προστασία της ανθρώπινης ζωής και η ελαχιστοποίηση των θανάτων, αλλά και η μείωση των επιπτώσεων που η πανδημία θα έχει στην ψυχική γαλήνη του κάθε ανθρώπου, λόγω των περιορισμών. Μοιραία σε όλα αυτά έρχεται να προστεθεί και η οικονομική δυσχέρεια που αντιμετωπίζει ή πρόκειται να αντιμετωπίσει μεγάλη μερίδα του πληθυσμού, λόγω των σοβαρών επιπτώσεων που η πανδημία θα έχει στα εισοδήματα του κάθε νοικοκυριού. Όλες οι προβλέψεις πλέον συγκλίνουν για περίοδο ύφεσης και σε αρκετές περιπτώσεις βαθιάς ύφεσης, τόσο στην Ευρώπη όσο και στον υπόλοιπο κόσμο.

Η Κύπρος δεν θα μπορούσε να μείνει ανεπηρέαστη με όλα αυτά τα οποία συμβαίνουν τόσο στα θέματα υγείας όσο και σε αυτά της οικονομίας. Στόχος όλων είναι με συλλογική προσπάθεια να μειωθούν οι επιπτώσεις, κυρίως στις ευάλωτες ομάδες από πλευράς υγείας, αλλά και στις οικονομικά ευάλωτες ομάδες, οι οποίες θα έχουν να αντιμετωπίσουν θέματα όπως η αυξημένη ανεργία, η μείωση των εισοδημάτων, η οικονομική δυσχέρεια αλλά και το φαινόμενο της ενεργειακής φτώχειας που ήδη αντιμετωπίζουν αρκετά νοικοκυριά εντός της Ε.Ε.

Η ενεργειακή φτώχεια, ορίζεται ως ή αδυναμία των νοικοκυριών να αγοράσουν την ενέργεια που χρειάζονται για την οικία τους όπως καύσιμα και ηλεκτρισμός για μετακινήσεις, για θέρμανση, για κλιματισμό, για φωτισμό, για χρήση ηλεκτρικών συσκευών, κτλ. Η ενεργειακή φτώχεια βρίσκεται σε έξαρση κυρίως σε περιόδους οικονομικών κρίσεων, σαν αυτήν που αντιμετωπίζει η Κύπρος και το παγκόσμιο σήμερα, λόγω της πανδημίας. Είναι συνεπώς, περισσότερο αναγκαία όσο ποτέ η στήριξη του κράτους στο επίπεδο της εξοικονόμησης ενεργειακού κόστους, όπου μέσα από την εκπόνηση ενεργειακών μελετών και την εκτέλεση ενεργειακών ελέγχων θα μπορούσαν τα νοικοκυριά να μειώσουν τις καταναλώσεις ενέργειας που έχουν και τα κόστη ενέργειας του νοικοκυριού. Προφανώς, μια ενεργειακή μελέτη ή ένας ενεργειακός έλεγχος οχημάτων ή κτηρίων δεν είναι από μόνα τους αρκετά. Για να έχει νόημα, η ενεργειακή μελέτη και ο ενεργειακός έλεγχος θα πρέπει να συμπληρώνονται από την εφαρμογή των λύσεων εξοικονόμησης ενέργειας που θα προταθούν από τον ενεργειακό ελεγκτή ή τον ενεργειακό μηχανικό που θα αναλάβει το έργο, είτε αυτό αφορά κτήρια είτε οχήματα. Αρκετές λύσεις, όπως για παράδειγμα η αντικατάσταση του φωτισμού με πιο αποδοτικούς λαμπτήρες, η αντικατάσταση των παλαιών συστημάτων κλιματισμού, η εγκατάσταση αυτοματισμών, η θερμομόνωση του κελύφους του κτηρίου, η αντικατάσταση των παλαιών παραθύρων, η εγκατάσταση σκίασης, εγκατάσταση συστημάτων τηλεματικής στα οχήματα, βελτιστοποίηση της οδηγικής συμπεριφοράς, κ.α αποτελούν σε αρκετές περιπτώσεις βιώσιμες και οικονομικά συμφέρουσες λύσεις εξοικονόμησης ενέργειας. Προϋποθέτουν όμως σημαντικό αρχικό κόστος. Δυστυχώς όμως το κόστος υλοποίησης, αρκετά νοικοκυριά, κυρίως στις ασθενέστερα οικονομικά ομάδες, δεν διαθέτουν για να μπορέσουν να επενδύσουν.

Το κράτος θα πρέπει αξιοποιώντας τα κονδύλια που υπάρχουν στο Ταμείο ΑΠΕ και ΕΞΕ, να βοηθήσει αποτελεσματικά προς αυτή την κατεύθυνση. Σύμφωνα με την νομοθεσία, σκοπός του συγκεκριμένου Ταμείου αποτελεί η ενίσχυση επιχειρήσεων και νοικοκυριών για εξοικονόμηση ενέργειας και ενεργειακού κόστους, μέσω της εφαρμογής αποτελεσματικών λύσεων στον τομέα της ενεργειακής απόδοσης κτηρίων και της εξοικονόμησης καυσίμου στα οχήματα. Το Ταμείο ΑΠΕ και ΕΞΕ μπορεί να επιδοτήσει τις ενεργειακές μελέτες και τους ενεργειακούς ελέγχους κτηρίων και οχημάτων που απαιτούνται για να ανιχνευτούν οι λύσεις εξοικονόμησης και ΑΠΕ που μπορούν να υλοποιηθούν, αλλά και την βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης των κτηρίων και οχημάτων μέσω της υλοποίησης των συγκεκριμένων λύσεων. Η σωστή ενεργειακή διαχείριση μέσω της εγκατάστασης συστημάτων ενεργειακής διαχείρισης (BEMS – Building Energy Management System) αποτελεί μια λύση που το κράτος επίσης θα πρέπει επίσης να ενισχύσει, καθώς η μέτρηση (metering) και η στόχευση (targeting) αποτελούν από τις πιο αποτελεσματικές μεθόδους εξοικονόμησης ενέργειας και εξοικονόμησης καυσίμου.

Το Υπουργείο Ενέργειας της Κύπρου έχει αναρτημένο στην ιστοσελίδα του, τα μητρώα των ενεργειακών ελεγκτών και ειδικευμένων εμπειρογνωμόνων, οι οποίοι είναι πιστοποιημένοι από το κράτος για να αναλαμβάνουν ενεργειακές μελέτες, ενεργειακούς ελέγχους και έκδοση πιστοποιητικών ενεργειακής απόδοσης κτηρίων. Ο ενεργειακός έλεγχος και η ενεργειακή μελέτη που τον συνοδεύει, αποτελούν το βασικό συστατικό μιας πετυχημένης ενεργειακής αναβάθμισης σε ένα κτήριο ή ένα όχημα και θα πρέπει να γίνονται από πιστοποιημένους ενεργειακούς μηχανικούς ώστε τα αποτελέσματα να είναι αξιόπιστα. Οι συγκεκριμένες ενεργειακές μελέτες θα πρέπει να επιδοτούνται στο 100% του ποσού από το κράτος, όπως απαιτεί και η σχετική νομοθεσία νομοθεσίας 31(I)/2009 (περιλαμβανομένου των τροποποιήσεων 53(I)/2012, 56(Ι)/2014, 149(I)/2015) άρθρο 7 εδάφιο β.

Αναμένεται από το κυπριακό κράτος να σταθεί αρωγός και στον τομέα της καταπολέμησης της ενεργειακής φτώχειας, η οποία δυστυχώς θα επέλθει σε αρκετά νοικοκυριά λόγω της οικονομικής κρίσης, εάν δεν παρθούν άμεσα αποφασιστικά μέτρα από το κράτος.